De mooiste zin 'Dat David mijn straf is, maar ook mijn kans. Mijn straf omdat ik niet in staat was met mijn eigen moeder om te gaan... en ergens diep in me natuurlijk ook dat bombardement. Ik ben in 1939 geboren misschien was ik in mijn vorige leven wel een fascist en David een slachtoffer van mij. Ik denk er vaak aan, we zijn niet voor niks bij elkaar gekomen. Misschien is dit eigenlijk wel mijn kans. Ik zeg wel straf, maar misschien bedoel ik wel mijn kans. (citaat van blz. 13) Deze zin komt van het boek ‘de moeder van David S’ van Yvonne Keuls. Het is de mooiste zin van het boek , want David S kan je afleiden van David ster( de joden ster) . Ze zegt dat ze een kans heeft om David S te helpen en dat ze daarom alles aan doet om dat te realiseren. Wat deze zin zo mooi maakt is de manier waarop het geschreven is want het is een zin met heel veel betekenis. Het is heel diepzinnig van Yvonne Keuls. Ze gebruikt ook woorden als bombardement, fascisten en slachtoffer en dat refereert sterk naar de Tweede Wereld oorlog. Het is ook een sterke zin voor het hele boek, want het geeft aan dat Jen een doel heeft om goed te zorgen voor David ook al moet ze hem opgeven omdat hij aan drugs verslaafd raakt. Dus dit is zeker de mooiste zin van het boek omdat het heel betekenisvol is, en daarnaast is haar taalgebruik ook interessant. Recensie 1 In De moeder van David S. beschrijft Yvonne Keuls een aantal jaren uit de geschiedenis van een gezin waarvan de oudste zoon David aan drugs verslaafd is. Het gezin raakt volkomen ontredderd, maar Len - de moeder - weigert de jongen los te laten. Ze ziet hem afglijden naar steeds zwaardere drugs. Len beseft dat ze, wil ze ooit weer een normaal leven kunnen leiden, afstand moet nemen van het probleem. De hoofdpersonen in de beroemde sociale romans van Yvonne Keuls, waarin fictie en werkelijkheid een hechte eenheid vormen, zijn sterke figuren die in een ellendige situatie terecht zijn gekomen. Thema's als leed en onmacht, angst en het grote gemis aan liefde, maar ook schuld en eigen verantwoordelijkheid worden met liefde behandeld. https://nrcwebwinkel.nl/boeken/ebook-de-moeder-van-david-s-geb-3-juli-1959 Recensie 2 Schrijver Keuls, Yvonne Titel Moeder van David S., De: geb. 3 juli 1959 Jaar van uitgave 1980 Bron Provinciale Zeeuwse Courant Publicatiedatum 13-10-1982 Recensent Inge van den Blink Recensietitel Verslaafd -boeken vol junkieverdriet Boeken over aan heroïne verslaafde kinderen verkopen als patat met mayonaise. 'De moeder van David S.', van Yvonne Keuls bijvoorbeeld, dat in 1980 uitkwam, is inmiddels aan zijn twaalfde druk toe. Hetzelfde geldt voor'Christiane F., verslag van een junkie', dat onder scholieren in West-Duitsland tot een waar cult-boek is uitgegroeid. Van de hand van Yvonne Keuls is inmiddels ook'Het verrotte leven van Floortje Bloem'verschenen, waarin het leven van een hero'ine-hoertje wordt beschreven. In de meeste boekenwinkels zijn deze boeken te vinden op de afdeling jeugdliteratuur. Eén overeenkomst valt meteen op, en dat is dat het in bijna alle gevallen niet om fictie gaat, maar om op zijn minst op de werkelijkheid gebaseerde verhalen; dagboeken, brieven of persoonlijke levensgeschiedenissen. Al in 1972 verscheen 'Het onkruid en de bloem', een oorspronkelijk Amerikaans boek, bestaande uit dagboeken van een 15-jarig meisje dat verslaafd raakte aan verdovende táddelen. Het boek (vertaald door Remco Campert) is inn-iiddels aan zijn 14e druk toe. In zekere zin is 'Het onkruid en de bloem' een verouderd boek, want het speelt in de periode van eind zestiger, begin zeventiger jaren, en het betreffende meisje gebruikte geen heroïne, maar voornamelijk LSD, een middel dat in de huidige drugscene nauwelijks nog een rol speelt. Uit het boek wordt heel duidelijk hoe het meisje uit onzekerheid en angst om niet aan de verwachtingen van haar ouders en medescholieren te kunnen voldoen, aan de drugs raakte. Het toont hiermee de negatieve invloed die het Amerikaanse denken (keep srniling, be positive) op jonge mensen kan hebben. Dit is een thema dat je ook veel in andere Amerikaanse j eugdboeken tegenkomt, en wat dat betreft heeft 'Het onkruid en de bloem' nog niet veel aan actualiteit verloren. In tegenstelling tot 'Het onkruid en de bloem' loopt 'Christiane F., verslag van een junkie' goed af. Msschien is dat wel een gedeeltelijke verklaring voor het succes van dit boek, dat op dit gebied tot nu toe zeker het beste is. Het geeft jonge mensen zowel mogelijkheden zich te identificeren met de hoofdpersoon, als inzicht in de uitzichtloze ellende die een heroïneverslaving met zich meebrengt. David S. Nu naar Yvonne Keuls. 'De moeder van David S.'gaat over een vrouw die, doordat haar zoon aan de heroïne gaat, zelf in een uitzichtloze situatie terecht komt, en haar gezin naar de knoppen ziet gaan. Uiteindelijk komt ze in een praatgroep van ouders van verslaafde kinderen terecht, waar ze leert dat ze, om haar eigen leven te redden, haar zoon los moet laten. Alle goedbedoelde bemoeienissen en de hulp die zij haar kind wil geven, blijken toch niets uit te halen en eigenlijk een negatief effect te hebben, omdat de jongen moet ervaren dat hij zelf de verantwoordelijkheid draagt voor zijn eigen leven. Deze boodschap heeft Yvonne Keuls niet zomaar bedacht, maar het is haar conclusie na jarenlange ervaring in de begeleiding van dergelijke oudergroepen. Haar boodschap komt in het boek heel duidelijk over. Dat neemt niet weg dat je wel bepaalde bedenkingen tegen 'De moeder van David S.' kunt hebben. David is al vanaf het begin een probleemkind. Als baby huilt hij dag en nacht, zodat zijn moeder er bijna gek van wordt. Er is iets "s met dat kind. De moeder reageert daar echter op zo'n manier op datje als lezer geneigd bent te denken dat er ook aan haar een steekje los is: "Dat David mijn straf is, maar ook mijn kans. Mijn straf omdat ik niet in staat was met niijn eigen moeder om te gaan... en ergens diep in me natuurlijk ook dat bombardement. Ik ben in 1939 geboren, n-fisschien was ik in mijn vorige leven wel een fascist en David een slachtoffer van mij ". Dergelijke 'psychologie' maakt de persoon van de moeder er niet overtuigender op, en de combinatie met de heftige emoties die op elke pagina het boek uitknallen, maken dit tot vermoeiende lectuur. Vervelender is nog, dat vooral in dit boek door Yvonne Keuls geen enkel onderscheid wordt gemaakt tussen hasj en heroïne en allerlei andere middelen. In de inleiding tot het boek zegt de schrijfster: "Ik heb het ook geschreven voor allen die op de een of andere manier met jongeren te maken hebben en die zich tolerant opstellen ten opzichte van de soft drugs. Want met Tom (een personage uit het boek) zou ik hen willen toeroepen: "Er is nog nooit iemand aan de heroïne gestorven, die niet met hasj begonnen is!" Deze stepping -stone-theorie is al jaren achterhaald, en Yvonne Keuls zou toch moeten weten dat er in Nederland duizenden brave burgers zijn die in het weekeinde hun stickie roken zoals een ander zijn glas wijn drinkt. Dat iedere alcoholist begonnen is met één glas bier of wijn is tenslotte ook geen reden om ons land dan maar droog te leggen. Floortje Bloem Beter, en ook beter geschreven dan 'De moeder van David S', is het boek 'Het verrotte leven van Floortje Bloem'. Het is de (fictieve) levensgeschiedenis van een jong heroïne-hoertje, alweer gebaseerd op feiten. Met dit verhaal heeft Yvonne Keuls een aanklacht willen schrijven tegen de bestaande toestanden in kindertehuizen - Het leven van Floortje Bloem is een aaneenschakeling van ellende - Vanaf het moment dat haar moeder haar afstond: tehuizen, internaten, observatiehuizen, pleeggezinnen en ga zo maar door. Het open einde doet niet veel goeds vermoeden. Ondanks alles is er in dit boek af en toe toch nog een (wrang) humoristische noot, die in David S. geheel ontbreekt. Zo is één van de personages een grove, maar lachwekkende karikatuur van 'de' welzijnswerker die wel goede bedoelingen heeft, maar geheel verstrikt zit in zijn vakjargon en niet te vergeten in zijn eigen problemen. de cirkel 'De Cirkel'van Maria Meynen, dat verscheen in 1979, biedt eveneens weinig opwekkende literatuur. l@ddels is er een vervolg uit: 'De Gebroken Cirkel'. De schrijfster doet in de twee boeken verslag van de heroïneverslaving van haar zoon, aan de hand van (haar eigen) dagboeken en van brieven. Een overeenkomst met David S. is dat ook in dit boek de gebeurtenissen geheel door de ogen van de moeder worden gezien. Het is omnogelijk om als lezer enige sympathie te voelen voor de Paul waar alles om draait, en dat doet het boek geen goed. Naarmate het boek verder vordert, gaje je bovendien ergeren aan de eindeloze opofferende liefde van de moeder, die haar zoon meer gaat nalopen en vertroetelen naarmate het slechter met hem gaat. Haar 'definitieve' afscheidsbrieven zijn al even weinig definitief als de goede voornemens van haar verslaafde zoon om met de heroïne op te houden. Het boek geeft een beeld van een degelijk katholiek gezin uit de buurt van Roennond, waarin 'samenwonen' nog steeds niet geoorloofd is, en een jongen met een ringetje in zijn oor welhaast in de goot terecht móet komen. Bouke 'Bouke, leven en dood met heroïne', is gemaakt naar het VARA-radio programma 'Popdonder Plus'. Aan de hand van interviews met nabestaanden wordt een beeld opgeroepen van 'Bouke', een Amsterdammer die aan heroïne overleed, en van de Amsterdamse heroïnescene. Net als uit het radioprogramma komt uit dit boek de jongere naar voren als een onaangename, egoïstische half-crimineel, die sommige mensen voor zich innam, maar wiens dood uiteindelijk door haast niemand werd betreurd. Als enig mogelijke oorzaak van Boukes heroïneverslaving wordt zijn gefascineerdheid met de 'scene'van de penosejongens en de prostitutie genoemd. Het lijkt me dan ook een kwalijk soort romantisering om deze 'Bouke' als 'slachtoffer' te kenmerken, zoals op de omslag van het boek wordt gedaan. Wellicht is dit 'slachtofferschap' voor de samenstellers een manier om hun gefascineerdheid met de zelfkant te verantwoorden, maar erg fris vind ik het niet. effect Tot slot nog dit: de meeste van de hierboven genoemde boeken pretenderen geen 'literatuur' te zijn. De literaire vormgeving is dan ook ofwel afwezig, of nauwelijks interessant. De voornaamste functie is waarschijnlijk dat ze een afschrikwekkend effect hebben. Het is inderdaad nauwelijks voorstelbaar dat iemand die meer van deze boeken heeft gelezen ooit naar de heroïne zal grijpen. Een andere functie van deze lectuur, en waarschijnlijk een belangrijke oorzaak van de populariteit ervan, is het bevredigen van nieuwsgierigheid. En hoewel het onmogelijk is aan te geven waar'gezonde'nieuwsgierigheid overgaat in'ongezonde'enje de makers van de boeken niet van kwade trouw hoeft te verdenken, geven met name 'Bouke' en de boeken van Yvonne Keuls de lezer naar mijn smaak teveel gelegenheid te zwelgen in de ellende van anderen. Wie geïnteresseerd is in feiten, doet waarschijnlijk het beste met de aanschaf van een voorlichtingsboekje, bijvoorbeeld 'Druggebruik en -misbruik'van F. Hacker, of'Verslaving'van lvan Wolffers. Het eerste, zeer informatieve, boek is geschreven in tamelijk wetenschappelijk jargon, het tweede in populaire taal, soms op het kleuterachtige af. Beide verschenen bij uitgeverij Ambo. http://www.geocities.ws/siebrenkuipers/keuls2.html boekverslag A. Romananalyse 1. Volledige titelbeschrijving Yvonne Keuls: De moeder van David S., geb. 3 juli 1959, Ambo, 1994(22e druk, eerste druk 1980) 2. Motto Er staat geen motto in dit boek. 1. Genre Het genre van dit boek is een psychologische roman. Dit is zo omdat Len de moeder van David in het begin heel moeilijk met het gedrag van haar zoon David heeft. Ze praat hierover met haar nicht Henriette. Henriette vraagt 'Wat voel je over David?'. Len zegt hierop 'Dat David mijn straf is, maar ook mijn kans. Mijn straf omdat ik niet in staat was met mijn eigen moeder om te gaan... en ergens diep in me natuurlijk ook dat bombardement. Ik ben in 1939 geboren misschien was ik in mijn vorige leven wel een fascist en David een slachtoffer van mij. Ik denk er vaak aan, we zijn niet voor niks bij elkaar gekomen. Misschien is dit eigenlijk wel mijn kans. Ik zeg wel straf, maar misschien bedoel ik wel mijn kans...' (citaat van blz. 13) Ook is dit een psychologische roman omdat Len het er erg moeilijk mee heeft dat haar zoon verslaafd is. Ze moet David loslaten maar kan dit niet. Ze krijgt van veel mensen te horen dat ze David zijn gang moet laten gaan en hem niet altijd uit de problemen moet halen. Langzamerhand ziet ze in dat het soort helpen wat zij doet echt geen zin heeft: David wordt er niet beter van, alleen maar slechter. Vooral uit het eerste stukje blijkt dat Len niet rationeel nadenkt. Ze is psychologisch een beetje in de war Vanaf David's jeugd heeft Len een soort schuldgevoel over de manier hoe ze met hem is omgegaan. Dit komt omdat ze steeds terugkijkt naar een gebeurtenis toen hij een baby was. (Blz. 9) Ze hield hem enkele ogenblikken onder water omdat ze zijn gehuil niet meer aankon waardoor hij water binnenkreeg. Haar moeder hield hem op zijn kop, maar zij deed van schrik niets en dat verwijt ze zich nog steeds. Jaren later als David ernstig ziek is denkt ze dat dat komt doordat hij enkele seconden onder water is geweest. (blz. 24/25) 2. Samenvatting David is de oudste zoon van Len en Simon. Hij blijkt na zijn geboorte een lastige baby te zijn en ook later blijft hij lastig. De relatie tussen Simon en Len is ook niet optimaal. Dit komt omdat ze niet bij elkaar passen en veel te jong getrouwd zijn. Dit initiatief komt vooral vanuit Len omdat zij thuis bij haar moeder een hoop liefde tekort is gekomen waardoor ze de liefde ergens anders is gaan zoeken. Als David een puber wordt, komt hij in een groep terecht waar ze veel wierook branden en Frank Zappa muziek draaien, in die groep zit ook Bernard (Bennie) waar hij veel mee om gaat. Door Bennie komt David ook in het drugswereldje terecht, waar hij zich thuis voelt en veel 'vrienden' maakt, hierdoor raakt hij verslaafd aan de drugs. Simon en Len zijn nog nooit in aanraking gekomen met drugs en merken in het begin dus niet dat David verslaafd geraakt is. Dan komen Gerrie en Tom, de ouders van Bennie op bezoek en vertellen dat David verslaafd is. Len en Simon vermoeden wel iets maar wisten niets zeker. Dan vertelt Tom aan hen zijn verhaal en hoe hij en Gerrie met de drugsverslaving van Bennie omgegaan zijn. David probeert steeds meer en raakt steeds meer in het drugswereldje verzeilt. Iedere keer helpen Len en Simon hem uit de problemen en belooft hij zijn ouders om te stoppen met de drugs. Het helpt allemaal niets. Hij gaat van de ene inrichting naar de andere, wordt door Len weer in het gezin opgenomen en er dan weer uit geschopt door Simon doordat hij door zijn schuldgevoel tegenover zijn ouders steeds weer aan de drugs gaat en ook steeds zwaardere drugs gaat gebruiken. Dan roepen ze de hulp van Kees een psychiater in, die hem wel helpt maar Simon en vooral Len niet, omdat hij vindt dat deze David los moeten laten. Om de drugs te kunnen betalen gaat David stelen van anderen, van zijn ouders en chanteert hij zijn Oma, de moeder van Len. Simon en vooral Len trappen elke keer in de beloftes van David, proberen hem elke keer op alle mogelijkheden te helpen alhoewel ze geleerd hebben om hem los te laten. Voor Len is het het moeilijkst en gaat daarom steeds elke keer naar David toe, waardoor ze in een cirkel blijft ronddraaien. Doordat Len steeds veel meer aandacht geven aan David, voelen de andere kinderen zich achtergesteld en op een gegeven moment wil Juliëtje zelfs bij haar vriendin gaan wonen. Simon leert steeds meer met David leven en laat hem vaker als Len zijn eigen boontjes doppen en schenkt zijn aandacht aan de rest van het gezin. Op een gegeven moment gaan Len's ogen open en gaat ze weer naar haar nicht Henriëtte. Zij neemt Len mee naar Amerika waar een groep voor ouders van drugsverslaafden is op gericht. Ze leert heel veel van de groep, ook al worden er iedere keer dezelfde verhalen verteld. Door middel van brieven helpt ze Simon de tijd die hij alleen thuis is met David en het gezin door te komen. Door haar brieven weet ze ook Simon enthousiast om, als ze weer thuis is, ook zo'n groep op te richten die haar in Amerika zo geholpen hebben. Dit doen ze samen met Gerrie en Tom en het wordt een gezellige groep van ouders die elkaar steunen en elkaar leren hoe ze met hun verslaafde zoon of dochter om moeten gaan. Totdat Bennie, de zoon van Gerrie en Tom ineens overlijdt doordat hij van een flat springt en de groep valt uit elkaar. Na een eerste keer proberen krijgt Gerrie na lange tijd de groep toch maar weer bij elkaar omdat ze merkte hoeveel steun ze aan elkaar hadden en omdat dit zo goed hielp. Met David gaat het in al deze tijd niet beter. Hij blijft stelen en chanteert zijn oma, omdat hij van Len en Simon geen geld meer krijgt. Dan ontmoet David Marleen, zij is ook verslaafd geweest, maar is afgekickt. Ze besluit om David te gaan helpen, net als Len David losgelaten heeft. Het lukt Marleen niet maar ze durft niet alleen te zijn en blijft dus bij David en ze raakt zwanger van hem. Om haarzelf en het kind te beschermen, gaat ze weg bij David. David komt weer naar huis toe, en zegt dat hij ziek is , Len vertelt hem dat ze best voor David wil zorgen, zolang hij ziek is, maar dat ze hem niet meer in huis wil hebben en geen verwachtingen meer van hem heeft en dat ze hoopt een andere relatie met David op te bouwen net zoals één van de vrouwen van de groep. Maar als ze in bed ligt te wachten tot dat David thuis kwam, nadat hij nog even weg was gegaan, en hij er tegen de ochtend nog niet was, begreep ze dat hij weer weg was gegaan om een shot te nemen. 5. Hoofdpersonen De belangrijkste personen in het boek zijn Len en David. Len is de moeder van David. Zij is een hoofdpersoon in het boek, want je kunt je identificeren met haar, je volgt het verhaal door haar ogen. Len heeft een probleem, de verslaving van haar zoon. Ze kan niet accepteren dat ze David los moet laten, want ze moet leren zichzelf te zijn en niet de moeder van David S.. Len is een karakter, omdat ze in het verhaal verandert; ze leert David los te laten en haar eigen leven te leiden. Je leert ook verschillende karaktereigenschappen van haar kennen, zo houdt ze bijvoorbeeld van tekenen en is ze erg zorgzaam voor iemand die problemen heeft. Ze is niet alleen zorgzaam voor David, wat het los laten bemoeilijkt, maar ook voor Marleen, die weg wil uit het leven van David. Ook is ze een beetje gek in haar hoofd. Dit vind ik omdat ze in het begin zegt dat David haar straf is. En omdat ze heel erg aan David hangt en niet aan de rest van het gezin denkt. Dit komt doordat ze zelf ook door haar moeder vergeten is toen haar broer een auto ongeluk gehad heeft. David is drugsverslaafd, hij is de zoon van Len en Simon. David is een hoofdpersoon, omdat het verhaal om zijn drugsverslaving draait. Ook wordt er veel over David vertelt, omdat zijn moeder hem niet kan loslaten en vaak met hem bezig is. Je weet iedere keer precies waar David mee bezig is. Hij is ook een karakter, want je weet heel vaak hoe hij zich voelt. Ook merk je hoe hij veranderd in het boek maar toch altijd hetzelfde is gebleven, een probleemkind. Hij veranderd iedere keer door de drugs. Lui, agressief het zijn veel karaktertrekken die eigenlijk niet bij hem passen. De andere belangrijke personen in het boek beschrijf ik hieronder. Simon is de vader van David en de echtgenoot van Len. Hij is niet echt een hoofdpersoon omdat je hem niet leert kennen in het verhaal. Toch is hij onmisbaar omdat hij heel veel invloed heeft op Len en op hoe Len op dingen reageert, bijv. de verslaving van David. Ook wordt uit het verhaal duidelijk wat Simons karakter is en hoe dat verandert in de loop van het verhaal. Het mama en papa kindje dat nooit zijn eigen beslissingen maakt dat uitgroeit tot de volwassen Simon die duidelijk grenzen stelt aan zichzelf voor David. Die grenzen behoudt hij en ook geeft hij niet iedere keer toe, omdat David zo zielig is en zijn ouders blijft chanteren. Simon kan David echt loslaten en helpt Len daarna bij haar proces. Juliëtje is de dochter van Len en Simon en zusje van David. Julietje is heel sterk en een grootte steun voor Len en Simon. Ze zegt dat haar ouders niet iedere keer in David's leugens moeten trappen. Ook laat ze Len zien dat zij haar gezin verwaarloost. Er is ook weinig aandacht voor haar in het gezin. Julietje is niet echt een karakter maar is wel belangrijk in het verhaal, omdat ze ook een band wil hebben met David en meer van drugs af weet dan haar ouders. In het begin van het boek drukt ze haar ouders met de neus op de feiten. Gerrie is de moeder van Bennie de vriend van David. Gerrie geeft, samen met Tom, voorlichting aan Len en Simon over de drugs. Zij weten hier al heel veel van omdat Bennie ook aan de drugs is. Gerrie is een grootte steun voor Len omdat Len altijd bij haar terecht kan. Gerrie richt ook samen met Len de praatgroep op. Tom is de man van Gerrie. Hij praat veel en bij de eerste keer dat Gerrie en hij bij Len en Simon komen doet hij het woord. Hij is heel erg verbitterd om de drugsverslaving van zijn zoon en geeft hier heel vaak anderen de schuld van, de regering, David en de maatschappij. Hij kan niet accepteren dat zijn zoon verslaafd is. Ook is hij snel aangebrand en velt snel zijn oordeel. Hij wil aan het eind van het boek ook niks met de praatgroep te maken hebben. Oma is de moeder van Len en de oma van David. David gaat altijd naar haar toe om om geld te vragen. Vooral wanneer Len hem voor een groot gedeelte los heeft gelaten gaat Oma verder met David helpen door hem iedere keer geld te geven. Ze laat zich chanteren en is daarom dus een niet erg sterk persoon. Oma is een beetje zoals Len ze geeft meer aandacht aan de zwakkere dan aan de gezonde kinderen. Bennie is de zoon van Gerrie en Tom en een vriend van David. Bennie is ook aan drugs verslaafd, door hem is David ook aan de drugs geraakt. Gerrie heeft het erg moeilijk met zijn verslaving maar kan er toch mee leven, en zijn vader ging eraan kapot. Bennie pleegt zelfmoord bijna aan het einde van het boek net toen er een praatgroep opgericht was. De praatgroep valt hierdoor uit elkaar. Marleen is de vriendin van David. Als Len David eindelijk voor een groot gedeelte losgelaten heeft, neemt zij Len's taak over door voor alles wat David wil en doet te zorgen. Henriëtte is kinderpsychologe, zij helpt Len in het begin met haar probleemkind David. Ook helpt zij Len met het proces van David loslaten door Len naar Amerika te halen en bij een groep van ouders met drugsverslaafde kinderen. Kees is de psycholoog van David. Hij is belangrijk omdat hij David helpt, door hem te begeleiden en te helpen hem van zijn drugsverslaving af te krijgen. Ook speelt hij een belangrijke rol in Len's proces met het loslaten van David, door haar niet te willen helpen. Josien en Brammetje zijn ook nog personen die meespelen zij zijn het kleine zusje en broertje van David en moeten laten zien hoe erg Len ze verwaarloost door David te veel aandacht te geven. 6. Perspectief Het boek is geschreven in de vorm van een persoonlijke verteller in het ik-perspectief. Je volgt het verhaal door de ogen van David's moeder Len. Dit is heel belangrijk voor het verhaal omdat je daardoor Len als het slachtoffer ziet en ook dat Len heel erg verward is Ze leeft te veel naar David toe en je gaat net als zij denken en dat is eigenlijk verkeerd. 7. Structuur De structuur in de roman is er eigenlijk een van hoop en weer terugvallen. David huilt heel veel er komt iemand helpen die weet wat het is, maar hij mag niet helpen. Hier is eerst de hoop, we weten wat het is er kan wat aan gedaan worden en dan de teleurstelling van, maar ik mag hem niet helpen. Als David dan op een gegeven moment aan de drugs raakt zie je die structuur terug die van hoop als hij weer gaat afkicken en de teleurstelling als het mislukt en hij weer aan de drugs raakt. Zo gaat het hele verhaal door. Voor Len en Simon is er iedere keer hoop en dan weer de teleurstelling. Het boek heeft wel hoofdstukken maar die zijn niet met een nummer of titel aangegeven. Het verhaal is chronologisch verteld het begint bij de geboorte van David en eindigt bij de acceptatie van Len. Er zijn wel momenten dat Len aan vroeger denkt maar dat zijn geen specifieke gebeurtenissen alleen een gedachte. Ik vind dit geen echte flashback's. Het boek is niet opgedeeld in delen. De periode van clean naar verslaafd van David loopt ook heel mooi over. 8. Tijd Het verhaal is chronologisch verteld want alle gebeurtenissen volgen elkaar op. Zoals ik al eerder vertelt heb begint het verhaal als David geboren wordt en het eindigt als hij twintig jaar is. Volgens mij zitten er in dit boek enkele flash-backs zoals: Wanneer Len Marleen helpt als ze weggaat bij David, door nog wat spulletjes op te halen ziet ze David ineens staan en denkt ze terug aan de tijd die ze met David op de tekenzolder heeft doorgebracht. Er zitten ook verschillende flash-forwards in. Dit komt doordat het net lijkt alsof het verhaal achteraf pas verteld is. Een flash-forward zit er bijvoorbeeld in als Len in het begin iets zegt over een gevoel dat zich in haar begon te ontwikkelen. De vertelde tijd is langer dan de tijd die je nodig hebt om het boek te lezen (de verteltijd). Er verstrijkt in dit boek namelijk twintig jaar terwijl ik er ongeveer anderhalve week over deed om het boek te lezen. Er is sprake van onderbroken tijdsverloop. Want er wordt soms een tijd uit het boek overgeslagen. Bijvoorbeeld tussen het gedeelte dat David uit het ziekenhuis kwam als ongeveer een peuter, nadat hij ernstig ziek was geweest en de tijd dat hij begint met wierook te branden in zijn kamer en naar muziek van Frank Zappa begint te luisteren. Hij is dan namelijk een puber. De vertelde tijd is dus ongeveer twintig jaar. De laatste zeven jaar worden het uitgebreidst beschreven, omdat dit de belangrijkste periode is voor David met betrekking tot zijn drugsprobleem. Er is zowel sprake van tijdversnelling als van tijdvertraging. De laatste zeven jaar nemen in het boek namelijk aanzienlijk meer ruimte in dan de eerste dertien jaar. 9. Ruimte Het verhaal begint thuis bij Len in Den Haag en speelt daar ook verder. Maar doordat David verslaafd is komt Len ook op veel andere plaatsen. De caravan om naar toe te gaan op vakantie om van David af te zijn, bij de afkick-boerderij waar David zit, ook komt Len wel eens op een aantal van David's kamers geweest als hij weer eens problemen heeft, in de inrichting om David te bezoeken en op het politiebureau omdat David daar vastzit. 10. Thematiek Het thema van het boek is: Het hebben van een aan drugs verslaafde zoon en de gevolgen daarvan. Het probleem van je moet diegene loslaten, wat vaak heel erg moeilijk is. Die persoon moet er zelf achter komen in wat voor zooitje hij zit. Als je iedere keer zijn problemen oplost komt daar niks van en blijft het makkelijk voor diegene om verslaafd te blijven. Ook is het belangrijk dat je als ouder niet aan de drugsverslaving van je kind ten onder gaat en vooral je kind geen schuldgevoel aanpraat, want dat is een excuus om weer drugs te gaan gebruiken. De schrijfster wil dus vooral duidelijk maken wat er gebeurd als je zoon of dochter verslaafd raakt en wat jij eraan kan doen als ouder. Niets. 11. Motieven Angst: het komt herhaaldelijk voor dat Len angst heeft voor David, als hij weer het huis binnenkomt doordat hij de sleutel heeft, of voor de mensen bij wie David schulden heeft en die hadden gezegd het hem betaald te zetten. Ook de angst dat David net als Bennie zelfmoord gaat plegen steekt op een gegeven moment de kop op. Liefde: Len en Simon houden van David en vinden het moeilijk hem los te laten en hem niet elke keer te helpen. Dit gebeurt meerdere keren. Ook de liefde tussen Marleen en David valt op, vooral omdat Marleen de taak van Len overneemt en David iedere keer uit de problemen haalt. Drugs: is een motief omdat David iedere keer weer afkickt en weer verslaafd raakt. Schuld: David voelt zich vaak schuldig tegenover zijn ouders. Dit wordt ook herhaald en hij ziet dit als excuus om drugs te gaan gebruiken. Verder voelt Len zich ook schuldig tegenover het gezin als ze er weer eens achter komt dat ze het gezin verwaarloost. Verwaarlozing: het verwaarlozen van de andere kinderen wordt herhaald en maakt indruk, vooral als Juliëtje bij haar vriendin wil gaan wonen, omdat ze het bij haar eigen familie niet gezellig vindt. Dood: Omdat Bennie zelfmoord pleegt en David dat ook wil en het hier herhaaldelijk over heeft. 12. Titelverklaring De titel komt rechtstreeks uit het boek. Want als Len bezig is met haar routine van handelingen door de politie opgebeld word en ze vragen 'Bent u de moeder van David S., geboren 3 juli 1959' kan ze alleen de handeling waar ze mee bezig is afmaken en de hele tijd denkt ze aan deze zin, ze krijgt hem niet meer uit haar gedachte. Ook kun je de titel 'De moeder van David S' afleiden uit Lens gevoelsleven dat in het boek centraal staat. Len is de moeder van David S. 13. Taalgebruik Het taalgebruik van het verhaal was goed te begrijpen. Er staan altijd wel een paar woorden in het verhaal die je niet weet of die te moeilijk zijn, maar in een zin of in de alinea word de betekenis van die woorden wel duidelijk en het is vaak niet nodig om het verhaal te begrijpen. Ook werden er wel eens woorden gebruikt waar je de betekenis niet van weet omdat die woorden echt in het drugswereldje thuishoren, maar meestal werden die woorden in de loop van het verhaal wel uitgelegd omdat de ouders het ook niet snapte. B Secundaire informatie http://www.scholieren.com/boekverslag/41610 |